Dược sĩ Gia Hân
Thiếu kẽm là tình trạng phổ biến ở bệnh nhân viêm da cơ địa (hay còn gọi là chàm, eczema). Kẽm được tìm thấy trong tất cả các nhóm enzyme trong cơ thể, tác động của nó đối với sức khỏe con người rất đa dạng. Kẽm có thể giúp cơ thể kháng viêm, chống nhiễm trùng, giảm stress, chống oxy hóa và tăng cường hệ miễn dịch. Nhưng những tính chất dược liệu này có thể chuyển thành lợi ích lâm sàng trong điều trị bệnh viêm da cơ địa không? Đọc tiếp để tìm hiểu những gì nghiên cứu nói về kẽm và viêm da cơ địa.
Kẽm – “Siêu anh hùng” đẩy lùi viêm da cơ địa
Mặc dù cơ thể con người chỉ cần một lượng nhỏ kẽm, tuy nhiên, nó vẫn là một khoáng chất thiết yếu. Kẽm là thành phần trung tâm của khoảng 300 enzyme và nó có mặt trong tất cả các loại enzyme được tạo ra trong cơ thể. Sau sắt, kẽm là khoáng chất phổ biến thứ hai được tìm thấy ở người. Cơ thể chứa từ 2 - 4g kẽm. Hầu hết hàm lượng kẽm được tìm thấy trong tuyến tiền liệt, mắt, não, gan, thận, xương và cơ. Lượng kẽm được khuyến cáo hàng ngày là 8mg đối với nữ và 11mg đối với nam giới. Các nghiên cứu dịch tễ học cho thấy, ít nhất 1/3 dân số thế giới bị thiếu kẽm nhẹ.
Dẹp bỏ nỗi lo viêm da cơ địa nhờ kẽm
Mặc dù bổ sung kẽm dẫn tới kết quả hỗn hợp trong các nghiên cứu điều tra hiệu quả của nó trong điều trị bệnh viêm da cơ địa, vẫn có khá nhiều người bệnh đã báo cáo các triệu chứng của họ được cải thiện đáng kể nhờ kẽm. Hầu hết những người này cho biết rằng, kẽm làm giảm ngứa và viêm da. Trong một nghiên cứu năm 1999 được công bố trên tạp chí chuyên ngành, 73% bệnh nhân viêm da cơ địa tham gia đã thoát khỏi bệnh nhờ bổ sung 60mg kẽm/ngày và trong vòng 1 tháng. Một bài báo trước đây được công bố trên Tạp chí Da liễu của Anh năm 1981, cũng đưa ra kết luận tương tự. Bài báo mô tả nghiên cứu trường hợp của một phụ nữ lớn tuổi bị bệnh viêm da cơ địa nặng, không loét. Các nhà nghiên cứu đã mô tả chi tiết mối liên hệ giữa bệnh viêm da cơ địa và nồng độ kẽm thấp trong huyết tương. Sau khi bổ sung kẽm đường uống, bệnh viêm da cơ địa đã được giải quyết triệt để.
Một nghiên cứu năm 2009 được công bố trên tạp chí da liễu Thổ Nhĩ Kỳ điều tra mức độ huyết thanh của kim loại vi lượng ở những bệnh nhân bị viêm da cơ địa. Các nhà nghiên cứu đã đo nồng độ selen, đồng, kẽm, sắt và chì trong huyết thanh ở 35 đối tượng tham gia bị viêm da cơ địa ở tay và 35 người khỏe mạnh. Kết quả cho thấy, nồng độ các khoáng chất thiết yếu (selen, sắt và kẽm) trong huyết thanh ở bệnh nhân viêm da cơ địa thấp hơn là ở nhóm đối chứng. Ngược lại, các nhà nghiên cứu không tìm thấy sự khác biệt giữa nồng độ đồng và chì trong huyết thanh ở cả hai nhóm. Kết quả này rất quan trọng vì 3 loại khoáng chất này tham gia vào hầu hết các quá trình trao đổi chất trong cơ thể. Ví dụ, selen và kẽm là cần thiết cho tính chất chống oxy hóa, và sắt là cần thiết để duy trì oxy hóa của mỗi tế bào của cơ thể. Các nhà nghiên cứu kết luận rằng, hàm lượng kẽm, selen và sắt thấp góp phần vào sự phát triển của bệnh viêm da cơ địa ở tay. Kết luận là việc bổ sung các khoáng chất thiết yếu này cần được xem xét trong điều trị bệnh viêm da cơ địa.
Câu hỏi đặt ra là kẽm đã giúp cải thiện bệnh viêm da cơ địa như thế nào?
Đầu tiên, kẽm đã được chứng minh là thúc đẩy việc giải phóng axit dạ dày. Việc tăng sản xuất axit hydrochloric trong dạ dày giúp phục hồi môi trường sinh trưởng thích hợp trong đường ruột nhờ loại bỏ các mầm bệnh có hại. Bằng cách góp phần vào việc khôi phục đường ruột khỏe mạnh, kẽm có thể giúp điều trị hội chứng ruột bị rò rỉ. Điều này ngăn chặn sự xâm nhập của vi khuẩn và phản ứng viêm ở da do cơ địa.
Tuy nhiên, lý do chính cho hiệu quả của kẽm trong điều trị viêm da cơ địa là vai trò của nó trong các enzyme chịu trách nhiệm cho sự trao đổi acid béo. Các acid béo thiết yếu như omega-3 được biết đến với đặc tính kháng viêm, do đó, kẽm có thể giúp giảm ngứa và cải thiện tình trạng da vì nó làm tăng sản xuất các hợp chất chống viêm trong cơ thể. Bên cạnh tính chất chống viêm gián tiếp, kẽm cũng có tác dụng chống oxy hóa trực tiếp bởi nó là một thành phần chính của các enzyme chống oxy hóa. Tác dụng chống oxy hóa của kẽm đã được chứng minh là có tác dụng thúc đẩy việc chữa lành cũng như làm chậm quá trình lão hóa trên da.
Về cơ bản, kẽm bảo vệ da khỏi gốc tự do và tổn thương độc tố vi sinh vật. Điều này cho thấy rằng, kẽm có thể chữa lành tổn thương do viêm da cơ địa và giảm sự phá hủy da do mầm bệnh xâm chiếm. Cuối cùng, kẽm được biết là ảnh hưởng đến mọi khía cạnh của hệ thống miễn dịch của con người. Do đó, nó có thể thúc đẩy hoạt động của các tế bào miễn dịch “tấn công” để giúp chống lại các mầm bệnh xâm chiếm da và ruột. Hiệu ứng điều hòa miễn dịch này cũng có thể giúp giảm viêm được kích hoạt bởi một số cytokine được giải phóng bởi các tế bào của hệ miễn dịch.
.webp)
