Bệnh chàm (hay eczema, viêm da cơ địa) là tình trạng da rất phổ biến ở trẻ em, nhưng người lớn cũng có thể mắc phải bệnh này. Chàm có nhiều thể, nhiều dạng khác nhau, trong đó, viêm da dị ứng là dạng phổ biến nhất. Xác định rõ các thể bệnh sẽ giúp bạn có biện pháp xử trí kịp thời.
Bệnh chàm và các thể thường gặp
Chàm là hiện tượng da đỏ, ngứa và viêm, gây nhiều khó chịu cho người bệnh. Bác sĩ da liễu cho biết có 6 loại bệnh chàm khác nhau: Viêm da dị ứng, viêm da tiết bã, viêm da tiếp xúc, viêm da nhiễm trùng, tổ đỉa, và chàm thể đồng tiền. Bác sĩ da liễu Tina Bhutani thuộc Đại học California, Trung tâm Y tế San Francisco khuyên rằng, bất kể mắc thể bệnh nào, tất cả bệnh nhân nên thực hành chăm sóc da nhẹ nhàng. Dưới đây là 6 thể thường gặp của bệnh chàm bạn cần biết để có phương án xử lý kịp thời.
1. Viêm da dị ứng
Đây là hình thức phổ biến nhất của bệnh chàm. Tiến sĩ Bhutani cho biết, bệnh viêm da dị ứng thường tái đi tái lại nhiều lần. Trên da bệnh nhân xuất hiện các mảng vảy, đỏ, viêm, sưng tấy và đôi khi vết thương bị chảy dịch, trầy xước do cào, gãi. Các khu vực bị ảnh hưởng thường là khuỷu tay, đầu gối, bàn tay, bàn chân, mí mắt... Bác sĩ da liễu nghi ngờ tình trạng xuất phát từ hệ miễn dịch hoạt động quá mức, kết hợp với sự khác biệt trong tế bào da của một người. "Lúc này, da trở nên khô hơn nhiều và tất cả mọi thứ trong môi trường mang nguy cơ gây dị ứng sẽ khiến bệnh bùng phát dễ dàng hơn", Tiến sĩ Bhutani giải thích.
2. Viêm da tiết bã
Viêm da tiết bã là bệnh khiến cho da khô, tấy đỏ và tróc vảy. Bệnh thường ảnh hưởng đến vùng da hay tiết dầu, hay gặp nhất là khuôn mặt, ngực và lưng. Tuy nhiên, bệnh cũng có thể xuất hiện ở những khu vực da dày và khô. Các triệu chứng từ nhẹ đến nặng. Ở trẻ em, bệnh này có tên theo dân gian là bệnh “cứt trâu”, không lây nhiễm, không ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe tổng quát nhưng ảnh hưởng đến vẻ bề ngoài và khiến bạn khó chịu. Viêm da tiết bã thường tồn tại khá lâu và cần điều trị lặp đi lặp lại nhiều lần.
3. Viêm da tiếp xúc
Viêm da tiếp xúc bùng phát do sự tiếp xúc trực tiếp của da với một số kích thích từ môi trường như thuốc, hóa chất, sơn, cao su, các kim loại nặng hoặc ánh sáng. Hai cơ chế chủ yếu gây bệnh là dị ứng và kích ứng. Trong cơ chế thứ nhất, phản ứng viêm da được kích hoạt do vai trò của phức hợp kháng nguyên – kháng thể. Còn trong cơ chế thứ hai, phản ứng viêm da xảy ra do độc tính trực tiếp trên da của một số hóa chất như kiềm, axit hoặc dung môi,... Ban đỏ thường xuất hiện sau khi tiếp xúc với nguyên nhân gây bệnh từ 4 - 24 giờ, gây ngứa ngáy. Vị trí tổn thương có thể giúp cho việc xác định nguyên nhân gây viêm da tiếp xúc để có phương án điều trị kịp thời.
4. Viêm da nhiễm trùng
Là một phản ứng viêm nặng gây ngứa, đỏ da, nứt kẽ và bong tróc da toàn bộ cơ thể. Nguyên nhân gây ngứa thường do nhiễm nấm hoặc ký sinh trùng, do người bệnh có thói quen cào, gãi làm ngứa tăng lên và càng thúc đẩy người bệnh gãi nhiều. Hậu quả là làm cho vùng da này trở nên dày và nâu sạm (liken hóa). Những đám da này có ranh giới tương đối rõ, thường nằm ở da đầu, cổ, cổ tay, vai, cánh tay và cổ chân.
5. Tổ đỉa
Là một dạng viêm da mạn tính không rõ nguyên nhân, đặc trưng bởi tình trạng nổi mụn nước, ngứa ở lòng bàn tay và mặt bên của các ngón chân, gan bàn chân. Bệnh thường gặp ở người trẻ tuổi. Căng thẳng về tâm lý, tiếp xúc với các kim loại như niken, crôm, coban,… có thể làm bệnh nặng thêm. Mụn nước của tổ đỉa thường có màu đỏ, rất ngứa, tiết nhiều dịch và đóng vảy dày. Bệnh thường tiến triển từng đợt kéo dài 2 - 3 tuần.
6. Chàm thể đồng tiền
Bệnh chàm thể đồng tiền còn được gọi là viêm da thể đồng tiền hay bệnh chàm dạng đĩa, một thể bệnh chàm có tính chất mạn tính, biểu hiện bởi các đốm hình đồng tiền trên da, gây ngứa và rỉ dịch. Nguyên nhân gây bệnh chàm thể đồng tiền vẫn chưa được xác định. Theo các chuyên gia, những người có tiền sử gia đình hoặc cá nhân từng mắc bệnh dị ứng, hen suyễn hoặc viêm da dị ứng có nguy cơ mắc bệnh chàm thể đồng tiền rất cao.
Hải Vân
.webp)
